Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Olma Şartları 2024; Ülkemizde kanun hükümlerine göre muhasebe mesleğini icra etmeye hak kazanan kişilere serbest muhasebeci mali müşavir adı veriliyor.
10 yıl boyunca serbest muhasebeci mali müşavir olarak görev yapanlar ise 10 yılın sonunda yeminli mali müşavir olabiliyorlar.
Bu yazımızda kısaca serbest muhasebeci mali müşavir olma şartlarını sizlerle paylaşmaya, mali müşavir nasıl olunur? sorusunu yanıtlamaya çalışacağız.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Ne Demek?
Muhasebecilik mesleğini kanun hükümlerine göre icra etmeye hak kazanan, şirketlere ilişkin finansal bilgileri analiz eden, kurumların vergi yükümlülükleri dahil yasal yükümlülüklerini takip eden, finansal faaliyetlerin kayıtlarını tutan kişilere mali müşavir ismi veriliyor.
Serbest muhasebeci mali müşavir yani SMM tanımı; 3568 sayılı SMMM ve YMM Kanunu’nun 2. maddesinin A fıkrasında ise ‘faaliyet kolundan bağımsız bir şekilde herhangi bir işyerine bağlı olmaksızın işlerini yürüten muhasebecilere’ deniliyor.
Bununla birlikte mali müşavirler; kendi işyerlerinde serbest olarak çalışabilecekleri gibi bir işyerine bağlı olarak da çalışabiliyorlar.
Kişilerin serbest muhasebeci mali müşavir olarak görev alabilmeleri için birtakım sınavları geçmeleri gerekiyor.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Görev ve Sorumlulukları
Tüzel ya da gerçek kişilere ait olan tüm işletmelerin mevzuata uygun bir şekilde defterlerini tutan SMMler, bilançoları, finansal tabloları, vergi beyannamelerini vb. birçok belgeleri düzenliyorlar.
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 2.maddesinin A fıkrasında mali müşavirlerin görev ve sorumlulukları da açıkça düzenleniyor.
Kanuna göre mali müşavirlerin ne iş yaptığını yani görev ve sorumluluklarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yeni kurulmuş olan ya da mevcut işletmelerin muhasebe sistemlerini kurmak ve geliştirmek
- İşletmelerin bölünme, tasviye, devir ve birleşme vb. işlemlerinde de mükelleflere yardımcı olmak
- İşletmelerin faaliyet değişikliği, adres değişikliği vb. işlerini yürütmek
- Mevzuat uygulamaları kapsamında işletmelere muhasebe ve finansal konularda danışmanlık yapmak
- İşletme gelir ve giderlerine ilişkin faturaları toplamak ve deftere işlemek
- İşletmelere dair vergi beyannamelerini düzenlemek
- Mali tabloları düzenlemek ve bütçeyi tayin etmek
- Ay ve yıl sonu kapanış işlemlerini yürütmek
- Finansal hataları ve tutarsızlıkları tespit etmek, vergi, ceza vb. işlemlerdeki uyuşmazlıkları çözümlemek
- Periyodik raporlar hazırlamak, genel kurul toplantıları için gerekli olan evrakları düzenlemek
- Veri tabanı yedeklerini oluşturup, finansal bilgileri güvenli hale getirip, şirket gizliliğini korumak
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Olmak için Hangi Bölüm Okumak Gerekir?
Mali müşavir olmak isteyen adayların üniversitelerin işletme, iktisat, maliye, uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi, ekonometri, siyaset bilimi, ekonomi, çalışma ekonomisi, bankacılık ve sermaye piyasası, bankacılık ve finans vb. lisans bölümlerinden herhangi birini bitirmiş olmaları gerekiyor.
Lisans mezunu adayların mali müşavir olabilmeleri için lisans eğitimleri sonrasında 3 yıl boyunca staj yapmaları gerekiyor.
Kişilerin staj sürecini başlatabilmeleri içinse SMM sınavından en az 60 puan almayı başarmaları gerekiyor.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Olmak İçin Ne Yapmak Gerekli
Serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) olmak için gerekli şartlar şunlardır:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
- Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
- Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak,
- Meslek mensubu olabilmek için gerekli olan sağlık şartlarını taşımak,
- Üniversitelerin hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler bölümlerinden herhangi birisinden lisans ya da yüksek lisans derecesiyle başarılı şekilde mezun olmak,
- 3 yıl mali müşavir stajyeri olarak çalışmak,
- Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınavı’nda başarılı olmak.
Eğitim
Serbest muhasebeci mali müşavir olmak için öncelikle üniversitelerin ilgili bölümlerinden lisans veya yüksek lisans derecesi ile mezun olmak gerekir. Bu bölümlerden bazıları şunlardır:
- İşletme
- İktisat
- Maliye
- Muhasebe
- Bankacılık
- Kamu yönetimi
- Siyasal bilimler
Staj
Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra, 3 yıl süreyle mali müşavir stajyeri olarak çalışmak gerekir. Staj, bir mali müşavir yanında veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları’nda yapılabilir.
Sınav
Stajını tamamlayan adaylar, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınavı’na girebilir. Bu sınav, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yılda üç kez yapılır. Sınavda başarılı olan adaylar, serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatını alabilirler.
Ruhsat
Sınavda başarılı olan adaylar, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları’na başvuru yaparak ruhsatlarını alabilirler. Ruhsat alan adaylar, serbest olarak veya bir firmada çalışarak mali müşavirlik mesleğini icra edebilirler.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Sınavı Nasıl Olur?
SMM sınav başvuruları, adaylar tarafından TESMER otomasyon sistemi üzerinden yapılıyor.
Sınava ilk kez başvuracak olan adayların öncelikle TEOS üzerinden ön başvurularını yapmaları, ardından da başvuru belgesinin çıktısını alıp, sınav başvuru dosyası ile birlikte tüm dosyaları bağlı oldukları SMMM odası başkanlığına bizzat götürüp, teslim etmeleri gerekiyor.
Sınavda 7 dersten sorular soruluyor. Her dersten kişilerin en az 50 puan almaları ve toplamda 60 puan ve üzeri puan almaları gerekiyor.
Yani 60 puanı almayı başaranlar, 3 yıl boyunca sürecek olan stajı yapmaya hak kazanmış oluyorlar.
Adayların 3 yıllık süre dolduğunda tekrar sınava girmeleri ve bu sınavı geçmeleri gerekiyor.
3 yıl sonunda da sınavdan geçenler, mali müşavir olmaya hak kazanıyorlar ve kendi yerlerini açabiliyorlar.
Adayların 3 yıllık staj süresi boyunca ise bir şirkette staj görmeleri gerekiyor.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Nasıl Olunur?
Daha önce de bahsettiğimiz gibi maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, ekonometri, siyaset bilimi, çalışma ekonomisi, iktisat, bankacılık ve sermaye piyasası, bankacılık ve finans vb. lisans bölümlerinden mezun olanlar, SMMM sınavını başarı ile geçmeleri halinde staja başlayabiliyorlar.
Ancak adaylar, hemen mali müşavir olamıyorlar.
Adayların mali müşavir olabilmeleri için öncelikle SMMM sınavını geçmeleri ve 3 yıl boyunca staj yaptıktan sonra tekrar sınava girip, bu sınavı da başarı ile geçmeleri gerekiyor.
Adım adım nasıl serbest muhasebeci mali müşavir olabileceğinizi aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- Öncelikle lisans eğitiminizi tamamladıktan sonra SMMM sınavına girmeli ve bu sınavdan en az 60 puan almalısınız.
- Daha sonra serbest mali müşavir veya yeminli mali müşavir yanında en az 3 yıl boyunca staj yapmalısınız.
- Daha sonra tekrar SMMM sınavına girmeli ve bu sınavı da kazanmalısınız.
- Bu sınavı da kazanmanız halinde iş hayatınıza mali müşavir olarak başlayabilir ve kendi işyerinizi açabilirsiniz.
Dilerseniz kamu sektöründe dilerseniz özel sektörde mali müşavir olarak çalışabilme hakkını elde edebilirsiniz.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Olma Şartları
Serbest muhasebeci mali müşavir olma şartlarını aşağıdaki şekilde özetleyebilmemiz mümkün:
- TC vatandaşı olmak
- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak(kısıtlılık, erginlik ve ayırt etme gücü şartlarına haiz olmak)
- Kamu haklarından mahrum olmamak
- Ceza ve disiplin kovuşturması sonrasında memuriyetten çıkarılmamış olmak
- Mahkum olmamak
- Meslek şeref ve haysiyetine uymayan durumların bulunmaması
- İktisat, maliye, hukuk, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilimler dallarında eğitim veren üniversite ve yüksekokullardan ya da denkliği Yükseköğretim Kurumu tarafından tasdik edilmiş olan yabancı yükseköğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak
SMM Sınav Başvurusu Nasıl Yapılır?
Serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli muhasebeci mali müşavir sınavlarına adaylar; TEOS sistemi üzerinden başvurabiliyorlar.
Sınav tarihleri, TESMER tarafından duyuruluyor.
Adaylar, TESMER web sitesi üzerinden duyuruları takip edebiliyorlar.
Mali müşavirlik sınavına nasıl başvurabileceğinizi aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- TEOS sistemine giriş yapmalısınız. Sisteme e-devlet şifreniz ile de girebilirsiniz.
- Daha sonra anasayfadaki ADAY İŞLEMLERİ bölümünden Staj Sınav Sistemi uygulamasına tıklamalısınız.
- Güncel vesikalık fotoğrafınızı sisteme yüklemelisiniz.
Şayet ilk kez bu sınava başvuruyorsanız; ön başvurunuzu sistem üzerinden gerçekleştirdikten sonra başvuru belgesinin çıktısını almalısınız.
Daha sonra sınav başvuru dosyası ile birlikte başvuru belgesinin çıktısını bağlı olduğunuz SMMM Odası başkanlığına teslim etmelisiniz.
Başvuru sonuçlarını yine aynı sistem üzerinden takip edebilirsiniz.
Sınav için gerekli olan ücreti TESMER Otomasyon sistemi yani TEOS sistemi üzerinden başvuru sırasında ödeyebilirsiniz.
Dilerseniz, sınav ücretini TÜRMOB Temel Eğitim ve Staj Merkezi’nin TESMER banka hesaplarına da yatırabilirsiniz.
SMM Sınav Başvurusu için Gerekli Belgeler
SMM sınavına girmek ve mali müşavir olmak isteyen kişilerin birtakım belgeleri bağlı oldukları SMM Odası Başkanlığı’na teslim etmeleri gerekiyor.
Stajını tamamlayan kişiler, tekrar SMM sınavına girip, yeterlilik sınavını da geçmeleri halinde serbest mali müşavir olarak görevlerine başlayabiliyorlar.
Yeterlilik sınavı için teslim edilmesi gereken bu belgeleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- SMM sınav dosyası
- E-devlet üzerinden ya da Cumhuriyet Savcılığından alınabilen adli sicil belgesi
- TC kimlik kartı fotokopisi
- Mezuniyet belgesi
- 3 adet renkli fotoğraf(4.5×6 cm boyutunda)
- TÜRMOB tarafından gerekli görülen ve talep edilen diğer belgeler
- Kişinin stajını tamamlamış olduğunu gösteren belgeler
Serbest Muhasebeci Belgesi Nasıl Alınır?
SMM sınavına girip, bu sınavı da başarı ile geçen kişiler; SMM olarak görevlerine başlayabiliyorlar.
Yani sınavı başarı ile geçtikten sonra SMMM çalışma ruhsatı alabiliyorlar.
Kişiler, staj için gerekli olan sınavı geçtikten sonra kişiler için en fazla 1 yıllık süre içerisinde SMMM yeterlilik başvuru dosyası açılıyor.
Bu tarihten itibaren adayların 3 yıl içerisinde stajlarını tamamlamaları ve yeterlilik sınavını kazanmaları gerekiyor.
Toplam 8 alanda yapılan bu sınavdan da 60 puan ve üstünde alanlar; çalışma ruhsatlarını alabiliyor ve işyerlerini açabiliyorlar.
SMM Sınav Komisyonu Kimlerden Oluşur?
SMM sınav komisyonunda biri başkan olmak üzere toplam 7 üye bulunuyor.
Başkan ve üyeler; Maliye Bakanlığı tarafından önerilen dört adaydan, Yükseköğretim Kurulunca önerilen iki adaydan birinden ve Maliye Bakanlığı tarafından önerilen dört adayın ikisinden oluşuyor.
SMM Olmak için Yaş Sınırı Var mı?
Mali müşavir olma şartları arasında herhangi bir yaş sınırı bulunmuyor.
Lisans eğitimini tamamlamış olan kişiler, diledikleri zaman sınava girebiliyor, sınavı başarı ile geçmeleri halinde de staja başlayabiliyorlar.
Serbest muhasebeci mali müşavirler; 2 şekilde çalışabiliyorlar.
Müşavirler; bağımsız ya da bağımlı SMM olarak görev alabiliyorlar.
Bağımsız SMMM Nasıl Olunur?
Bir şirkete bağlı olarak değil de kendi bürosunda görev yapan mali müşavirlere bağımsız mali müşavir deniliyor.
Bu kişilerin kendi muhasebe bürolarının olmaları gerekiyor.
Büro açmak isteyen kişilerin ise bağlı oldukları odadan tescil belgesi almaları gerekiyor.
Kişiler, birden çok meslek mensubu ile ortak bir büro da açabiliyorlar.
Özel bir şirkette bordrolu olarak çalışanlara ise bağımlı SMMM ismi veriliyor.
Bu kişiler, çalıştıkları işyeri dışında başka bir şirketin mali müşavirliğini yapamıyorlar.
Bağımsız mali müşavirler ise birden çok işyeri ile çalışabiliyorlar.
Yeminli Mali Müşavir Kime Denir?
Serbest muhasebeci mali müşavirlerin yaptığı tüm işlemlerinin yanı sıra TASDİK işlemini de yapma yetkisine sahip olan mali müşavirlere yeminli mali müşavir ismi veriliyor.
Yeminli mali müşavirler, genellikle vergi beyannameleri ve ekleri ve mali tablolarla ilgili olarak TASDİK yapıyorlar.
Yeminli mali müşavirlerin MUHASEBE işlemi yapma hakları bulunmuyor.
Yeminli mali müşavir olarak çalışmak isteyenlerin en az 10 yıl boyunca serbest muhasebeci mali müşavir olarak çalışmış olmaları ve 10 yılın sonunda girdikleri sınavı da başarı ile geçmiş olmaları gerekiyor.
Yeminli Mali Müşavir Olma Şartları
Yeminli mali müşavir olma şartlarını kısaca aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- En az 10 yıl süreyle serbest muhasebeci mali müşavir olarak çalışmış olmak(staj süreleri dışında 10 yıl süre)
- Yeminli mali müşavirlik sınavını geçmiş olmak
- Yeminli mali müşavirlik ruhsatını almış olmak
Yukarıdaki şartları taşıyan tüm serbest muhasebeci mali müşavirler, mesleklerine yeminli mali müşavir olarak devam edebiliyorlar.
Kimler Mali Müşavir Olamaz?
Kimlerin mali müşavir olamayacağını ise aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- Adli sicili temiz olmayanlar
- Devlet memurluğundan yüz kızartıcı bir suçtan ötürü ayrılmış olanlar
Mali Müşavir Maaşları 2024
Mali müşavir maaşları; kişinin bağımlı mı yoksa bağımsız mı çalıştığına bağlı olarak farklı olabiliyor.
Bağımsız olarak çalışanlar, müşteri portföylerini genişlettikçe ciddi rakamlar kazanabiliyorlar.
Yeni mezun olmuş ve stajını tamamlamış bir mali müşavir, ortalama 30.000 ile 50.000 TL arasında kazanıyor.
Bir şirkete bağlı olarak çalışanların maaşları ise ortalama 43 BİN ile 50 BİN arasında değişebiliyor.
Yeminli mali müşavirler ise serbest mali müşavirlere göre daha yüksek rakamlarda kazanıyorlar.
Yeminli mali müşavirler, ortalama 50 BİN ile 120 BİN arasında maaş alabiliyorlar.
Mali Müşavir Staj Maaşı Ne Kadar?
İşletmeler, mali müşavirlere stajları esnasında da maaş ödüyor.
Ancak her işletme tarafından da ödeme yapılmıyor.
Staj yapan mali müşavir adayları, ortalama 20 BİN TL ile 40 BİN TL arasında kazanıyorlar.
2 Yıllık Üniversite Mezunları Mali Müşavir Olabilir mi?
2 yıllık üniversite mezunları, mali müşavir olamıyor.
Mali müşavir olmak isteyenlerin kanunda belirtilen lisans bölümlerinden birinden mezun olmaları ve müşavirlik sınavlarını da başarı ile geçmeleri gerekiyor.
Bu yazımızda kısaca serbest muhasebeci mali müşavir nasıl olunur? Mali müşavir olma şartları nelerdir? vb. konuyla ilgili olarak en çok merak edilen soruları yanıtlamaya çalıştık.
Sizler de konuyla ilgili her türlü soru ve görüşlerinizi yazımızın yorum kısmına yazabilir, önerilerinizi değerli okuyucularımızla paylaşabilirsiniz.
