Dul Maaşı Neden Kesilir? Hangi Durumlarda Kesilir? Yaşlılık, malullük ya da ölüm aylığı sigorta primlerini eksiksiz bir şekilde yatıran ve vefat eden sigortalının geride kalan eşine bağlanan dul maaşı; eşin daha kaliteli bir yaşam sürebilmesini mümkün bir hale getiriyor.
Vefat eden kişinin geride kalan eşine dul maaşı bağlanırken, anne ve babasına, çocuklarına ise yetim aylığı bağlanıyor.
Dul maaşı, yalnızca belirli şartları taşıyan kişilere bağlanmakla birlikte bazı durumlarda ise kesilebiliyor.
Bu yazımızda kısaca dul maaşı başvurusu nasıl yapılır? Dul maaşı hangi hallerde kesilir? vb. konuyla ilgili olarak merak edilen soruları yanıtlamaya ve sizleri bilgilendirmeye çalışacağız.
Dul Maaşı Nedir?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kapsamında ödenen, 5434 sayılı kanun hükümlerince hak sahiplerine ödenen dul maaşı; ölüm aylığının bir türü olma özelliği taşıyor.
Ölen kişinin eşine dul maaşı bağlanırken, çocuklarına, anne ve babasına ise yetim aylığı bağlanıyor.
Dul maaşı bağlanma oranları, çiftin kaç çocuğunun olduğuna, vefat eden kişinin SSK, Bağkur ya da Emekli Sandığı sigorta kollarından hangisine mensup olduğuna göre değişebiliyor.
Dul ve yetim aylıkları, başvuruları kabul edilen hak sahiplerine SGK tarafından ödeniyor.
Dul Maaşı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Dul ve yetim aylığı almak isteyen kişiler, başvurularını kolaylıkla e-devlet üzerinden gerçekleştirebiliyorlar.
E-devlet platformu üzerinden TC kimlik no ve e-devlet şifre bilgileri ile dul ve yetim aylığına başvurmak için https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-olum-yardimi-ve-dul-yetim-ayligi-talebi linkini tıklamak gerekiyor.
Vefat eden kişinin yakınları dul ve yetim aylığına SGK il ya da ilçe müdürlüklerine şahsen giderek ve talep edilen tüm belgeleri teslim ederek de başvurabiliyorlar.
Ancak 4C sigorta koluna yani Emekli Sandığı’na tabi olarak vefat eden sigortalı kişinin eşinin, çocuklarının ya da anne ve babasının ölüm aylığına başvurabilmesi için talep edilen tüm belgeleri posta yoluyla Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi NO:7 Sıhhiye/ANKARA adresine göndermeleri gerekiyor.
Dul Maaşı Başvuru Sorgulama
Dul ve yetim aylığına başvuran başvuru sahipleri, başvurularının SGK tarafından kabul edilip edilmediğini, başvuru sonuçlarını e-devlet başvuru sayfası üzerinden kolaylıkla görüntüleyebiliyorlar.
Başvurdukları SGK il ya da ilçe müdürlüğünü aramak suretiyle de başvuru sonuçlarını öğrenebiliyorlar.
Dul maaşı başvuru sonucunu öğrenmek isteyenler; ALO170 SGK Çalışma Hayatı ve İletişim Merkezi’ni arayarak da başvurularının son durumuna dair ayrıntılı bilgi elde edebiliyorlar.
Aynı zamanda SGK resmi sitesi üzerinden de başvuru sonuçlarını sorgulayabiliyorlar.
Dul Maaşı Başvurusu Telefon Numarası
Dul maaşı başvuru şartlarına, sizden talep edilen belgelere, ölüm aylığı alıp alamayacağınıza dair bilgi edinmek için 7/24 ALO170 SGK Çalışma Hayatı ve İletişim Merkezi’ni arayabilirsiniz.
Dul Maaşı Başvuru Formu
Gerek e-devlet platformu üzerinden gerek başvuru merkezine posta yollayarak ya da SGK il veya ilçe müdürlüklerine giderek, dul maaşına başvuran kişilerin başvuru formu doldurmaları gerekiyor.
Gelir, ödenek, talep belgesi olarak isimlendirilen dul maaşı başvuru formunda başvuru sahiplerine ikametgah adreslerine, kişisel bilgilerine yönelik sorular yöneltiliyor.
Ölüm aylığı başvurusunun kabul edilmesini dileyen kişilerin gelir, ödenek, talep belgesini doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurmaları gerekiyor.
Dul ya da yetim aylığı başvuru şartlarını taşımamalarına rağmen sırf aylık almak için başvuru formunda yanlış beyanda bulunanlar ve aylık alanlar; sonradan durumun SGK tarafından fark edilmesi halinde cezai yaptırıma maruz kalıyorlar.
Bu kişilerin cezai yaptırım olarak, aldıkları tüm aylıkları güncel faizleriyle SGK’ya geri ödemeleri gerekiyor.
Geri ödeme yapmayanlar ise SGK tarafından mahkemeye veriliyor.
Dul Maaşı Kimlere Verilir?
Dul maaşı; vefat eden sigortalının öncelikli olarak geride kalan eşine, çocuklarına bağlanıyor.
Eş ve çocuklardan artan hisse oranında ise vefat eden sigortalının anne ve babasına bağlanıyor.
Kız çocuklarına anne ya da babaları üzerinden bağlanan yetim aylığı; evlenmeleri ya da sigortalı bir işe girmeleri halinde kesiliyor.
Erkek çocukları ise öğrenim görmemeleri durumunda 18, lise öğrenimi görmeleri halinde 20, yükseköğrenim eğitimi almaları durumunda ise 25 yaşlarını doldurana dek yetim aylığı alabiliyorlar.
En az %60 engel oranına sahip olan malul kız ya da erkek çocukları ise yaş ve cinsiyet fark etmeden yetim aylığı alabiliyor.
Aynı zamanda malul çocuklar, evlenseler dahi kendilerine bağlanan yetim aylığı kesilmiyor.
Ancak malul çocuklar, sigortalı bir işe girdiklerinde ya da engel oranlarının %60 altına düştüğünün doktor kontrolü sonrasında tespit edilmesi durumunda bu çocukların aldıkları aylık kesiliyor.
Vefat eden kadın ya da erkek sigortalanın 65 yaş altı anne ve babasına yetim aylığı bağlanabilmesi için anne ve babasının aylık hane gelir ve kazanç toplamlarının asgari ücreti aşmaması gerekiyor.
Bu durumda ölen sigortalanın anne ve babasına eş ve çocuklardan artan hisse oranına bakılarak, yetim aylığı bağlanıyor.
65 yaş üstü ebeveynlerde ise artan hisse oranına bakılmıyor. Yani bu kişilere yetim aylığı, direk olarak bağlanıyor.
Dul Maaşı Başvuru Şartları
Vefat eden kişinin eşinin, çocuklarının ya da anne ve babasının ölüm aylığı alabilmesi için vefat eden sigortalının yaşlılık, malullük ya da ölüm sigortalarının belirli bir süre için yatmış olması gerekiyor.
Dul ve yetim aylığı başvuru şartlarını aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz:
- Vefat eden kişinin yaşlılık, malullük ya da ölüm sigorta primlerinin en az 1800 gün için bildirilmiş olması
- 4/1(A) sigortalı olarak vefat eden kişinin her türlü borçlanma süreleri haricinde en az 5 yıl yani 900 gün için yaşlılık, malullük ya da ölüm sigortalarının bildirilmiş olması
Aynı zamanda;
- Kendisine yaşlılık, vazife malullüğü ya da malullük aylığı bağlanmış ya da bu aylıklardan birinin kendisine bağlanmasına hak kazanmış olmasına rağmen işlemleri tamamlamadan ölen
- Kendisine daha önce bağlanan yaşlılık, vazife malullüğü ya da malullük aylığı, girdiği sigortalı iş yüzünden kesilen ve daha sonra ölen
kişilerin yakınları da yazılı istekte bulunarak, dul ve yetim aylığına başvurabiliyorlar.
BAKINIZ >>>> Dul Maaşı Nasıl Alınır? Şartları Nelerdir?
Dul Maaşı Başvurusu için Gerekli Belgeler
Dul ve yetim aylığına başvuran kişilerden birtakım belgeler talep ediliyor.
Bu belgeleri aşağıdaki şekilde özetleyebilmemiz mümkün:
- Başvuru sahibine ait TC kimlik kartı aslı ve fotokopisi
- İkametgah belgesi
- Aileye dair vukuatlı nüfus kayıt örneği
- 3 adet vesikalık fotoğraf
- Vefat eden eşe dair ölüm belgesi
- Ölüm aylığı başvuru formu(gelir, ödenek, talep belgesi)
- Engelli kişiler için en az %60 engel oranına sahip olduklarını gösteren 2024 engelli raporu
- Kendisine vasi atanan başvuru sahipleri için vasi ilamı
- Yetim aylığına başvurulan erkek çocuklar için eğitim gördükleri okuldan alınması gereken öğrenci belgesi
Dul Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir?
Geride kalan eşe bağlanan dul maaşının SGK tarafından kesilme nedenlerini aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- TC vatandaşlığından çıkma ya da çıkarılma
- Evlenme
Evlilik; dul maaşının kesilmesine neden olsa da istisnai olarak harp malulleri ile evlenen dul kadınların aldıkları dul maaşı kesilmiyor.
Evlenen kişiler, sonradan evlendikleri kişiden boşandıklarında ise ilk eşlerinden ötürü tekrar dul maaşı alabiliyorlar.
Kişinin ikinci eşinin de vefat etmesi durumunda kişiye vefat eden eşlerinden birinden dul maaşı bağlanıyor. Bu noktada seçim hakkı tamamen dul kişiye bırakılıyor.
Dul Maaşı Kesilme Sebepleri
Dul maaşı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından, vefat eden sigortalının eşine bağlanan bir aylıktır. Dul maaşı, vefat eden sigortalının prim ödeme gün sayısına, sigortalılık süresine ve sigortalının ölüm tarihi itibarıyla sigortalılık statüsüne göre belirlenir.
Dul maaşı kesilme nedenleri şunlardır:
- Evlenme: Dul eşin evlenmesi halinde, aylıkları kesilir. Ancak, harp malulü ile evlenen kadının aylıkları kesilmez. Sonradan evlendiği eşinin ölümü nedeniyle, ikinci eşinden de ölüm aylığına hak kazanan dul eşe, bu aylıklardan tercih ettiği aylığı bağlanmaktadır.
- Türk vatandaşlığından çıkma/çıkarılma: Dul eşin Türk vatandaşlığından çıkması veya çıkarılması halinde, aylıkları kesilir.
- Ölüm: Dul eşin ölümü halinde, aylıkları kesilir.
Dul eşin çalışmaya başlaması halinde, aylıkları kesilmez. Ancak, çalışılan statüye göre aylık bağlama oranları değişmektedir.
5434 sayılı Kanuna göre dul aylığı bağlananların 5510 sayılı Kanunun 4/1-a, 4/1-b ve 4/1-c statüsünde çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmemektedir. Ancak, çalışılan statüye göre aylık bağlama oranları değişmektedir.
5510 sayılı Kanuna göre dul aylığı bağlananların 4/1-a, 4/1-b ve 4/1-c statüsünde çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmektedir.
Dul maaşı kesilen kişi, bu durumu SGK’ya bildirmek zorundadır. Bildirim yapılmaması halinde, SGK tarafından aylıklar yersiz olarak ödenmiş sayılır ve bu tutarlar geri talep edilebilir.
Dul Maaşı Çalışınca Kesilir Mi?
Dul maaşı alan bir çok kişinin merak ettiği sorulardan biride dul maaşı çalışınca kesilir mi? Dul maaşı sigortalı işe girince kesilir mi? sorusudur. Dul maaşı alan kişi 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi kapsamında çalıştığında asla maaşı kesilmez dul maaşı sadece sadece evlenme halinde kesilir ve işe girince kesilmez.
Dul Maaşım Kesildi Ne Yapmalıyım
Dul maaşımı kesildi ne yapmalıyım diyorsanız dul maaşınız kesilme evlilik sonucu kesilirse boşanan kadar yani dul kalana kadar tekrar maaşınız bağlanmaz. Dul maaşınız hata ile kesildiğini düşüyorsanız Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakfına kimliğiniz ile başvuruda bulunduğunuzda tekrar bağlanır.
Yetim Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir?
Yetim aylığının kesilme nedenlerini ise aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz:
Çocuklara bağlanan yetim aylığının kesilme nedenleri
- TC vatandaşlığından çıkma ya da çıkarılma
- Evlenme
- En az asgari ücretle sigortalı bir işe girme
- Öğrenim görmeyen erkek çocukların 18, lise eğitimi gören erkek çocukların 20, yükseköğrenim gören erkeklerin ise 25 yaşını doldurması
Daha önce de bahsettiğimiz gibi en az %60 engel oranına sahip olan engelli çocuklar; evlenseler dahi yetim aylığı almaya devam edebiliyorlar.
Engelli erkek çocuklarda herhangi bir yaş sınırı da bulunmuyor. Yani ölene dek yetim aylığı alabiliyorlar.
Ancak engelli çocuklar da en az asgari ücretle bir sigortalı işe girdiklerinde ya da engel oranları %60 altına düştüğünde aldıkları aylık kesiliyor.
Anne ve babaya bağlanan yetim aylığının kesilme nedenleri
- TC vatandaşlığından çıkma ya da çıkarılma
- En az asgari ücretle sigortalı bir işe girme
- Evlenme
Evlenme dolayısıyla yalnızca anneye bağlanan yetim aylığı kesiliyor. Yani baba, dul aylığı almaya devam ediyor.
İstisnai olarak vefat eden harp ve vazife malullerinin annelerine bağlanan aylık, anneleri evlense dahi kesilmiyor.
Harp ve vazife malullerinin anne ya da babaları sigortalı bir işe girseler bile yetim aylığı alabiliyorlar.
Dul Maaşı Sigortalı Olunca Kesilir mi?
Vefat eden eşi dolayısıyla dul maaşı alan kişiler, en az asgari ücretle sigortalı bir işe girseler dahi aldıkları aylık kesilmiyor.
Bu sayede dul kişiler, çifte emeklilik hakkından da yararlanabiliyorlar.
Dul kalan eş, kendi işini kursa dahi dul maaşı alabiliyor.
Ancak kişi, sigortalı bir işe girdiğinde ya da kendi işini kurduğunda daha fazla ek ödeme alamıyor. Aynı zamanda kendisine bağlanan aylık bağlama oranları da azalabiliyor.
Boşanan Kadın Dul Maaşı Alabilir mi?
Vefat eden eşinden ötürü dul maaşı alan, sonraki evliliği dolayısıyla aldığı dul maaşı kesilen kişiler; boşandıklarında tekrar eski eşleri dolayısıyla dul maaşı alabiliyorlar.
Bu durumda kişinin tekrar dul aylığına başvurması gerekiyor.
Boşanan Kadın Yetim Aylığı Alabilir mi?
Aldığı yetim aylığı evlilik dolayısıyla kesilen, sonradan boşanan kadınlar, anne ve babalarından ötürü tekrar yetim aylığı alabiliyorlar.
Yetim Maaşı Alan Sigortalı Çalışabilir mi 2024
Yetim aylığı alanlar, sigortalı bir işte çalıştıklarında aldıkları aylık kesiliyor.
Söz konusu malul çocuklar olsa dahi SGK tarafından engelli çocuklara bağlanan aylık da kesiliyor.
2024 Dul Maaşı Ne Kadar?
Dul maaşı, her yıl artış göstermekle birlikte kişiye ne kadar dul ya da yetim aylığı bağlanacağı, vefat eden kişinin aylık maaşına, SSK, Bağkur ya da Emekli Sandığı sigorta türlerinden hangisine tabi olduğuna göre değişiyor.
Kişiye bağlanan dul ve yetim aylığı üzerinde aylık bağlama oranları da belirleyici oluyor.
Örneğin; 2 çocuğu olan dul kadına %50 oranında çocuklarına da %25 oranında maaş bağlanıyor.
Kişiye bağlanan dul ve yetim aylığı, ölen kişinin 2008 yılından önce mi yoksa sonra mı vefat ettiğine göre de farklılık gösteriyor.
Dul ve Yetim Maaşı Hangi Bankadan Alınır?
Dul ve yetim maaşı ilk ödemeleri, Ziraat Bankası aracılığıyla yapılıyor.
Ziraat Bankası hesabı olanlar, ATM’lerden ya da şubelerden paralarını çekebiliyorlar.
Banka hesabı olmayanların ise kendilerine en yakın banka şubesine gitmeleri gerekiyor.
Sonraki ödemeler ise PTT aracılığıyla yapılıyor.
Bu yazımızda dul ve yetim aylığı başvurusu nasıl yapılır? Dul ve yetim aylığı hangi hallerde kesilir? sorularını yanıtlamaya çalıştık.
Sizler de ölüm aylığı alıyorsanız ya da ölüm aylığına başvurmayı düşünüyorsanız; konuyla ilgili her türlü soru ve görüşlerinizi yazımızın yorum kısmına yazabilir, önerilerinizi değerli okuyucularımızla paylaşabilirsiniz.
