Dul ve Yetim Maaşı Nasıl Alınır? Başvurusu Nasıl Yapılır? Vefat eden sigortalının eşine, çocuklarına, anne ve babasına bağlanan dul ve yetim aylığı; geride kalan bireylerin daha iyi yaşam koşullarına sahip olabilmelerine olanak tanıyor.
SGK tarafından ölen sigortalanın yakınlarına her ay düzenli bir şekilde ödenen dul ve yetim aylığı, yalnızca belirli şartları taşıyan kişilerin yakınlarına bağlanıyor.
Dul ve yetim aylığı; öncelikle şekilde ölen sigortalanın eşine ve çocuklarına bağlanmakla birlikte eş ve çocuktan artan hisse oranında anne ya da babasına da ödenebiliyor.
Ölüm aylığı olarak da isimlendirilen dul ve yetim aylığı; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında ödeniyor.
Bu yazımızda kısaca dul ve yetim aylığı nasıl alınır? Ölüm aylığı başvurusu nasıl yapılır? vb. konuyla ilgili olarak en çok merak edilen soruları yanıtlamaya ve sizleri bilgilendirmeye çalışacağız.
Dul ve Yetim Aylığı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Ölüm maaşına yani dul ve yetim aylığına başvurmak isteyen kişiler, başvurularını TC kimlik no ve e devlet şifre bilgilerini kullanarak, e-devlet platformu üzerinden hızlı bir şekilde gerçekleştirebiliyorlar. E-devlet şifresi olmayanlar, en yakın PTT şubesinden şifrelerini alabiliyorlar.
E-devlet üzerinden dul ve yetim aylığına başvurmak isteyen vatandaşların https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-olum-yardimi-ve-dul-yetim-ayligi-talebi linkine tıklamaları gerekiyor.
Vatandaşlar; SGK il ya da ilçe müdürlüklerine giderek, gerekli belgelerle birlikte bizzat başvurularını da gerçekleştirebiliyorlar.
Vefat eden kişinin 4/C sigorta koluna mensup olması halinde ise başvuru için gerekli belgelerin bizzat başvuru adresine gönderilmesi gerekiyor.
Bu durumda hak sahipleri, belgeleri Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi NO:7 Sıhhiye/ANKARA adresine göndererek, başvurularını gerçekleştirebiliyorlar.
Dul ve Yetim Aylığı Kimlere Verilir?
Sigortalı çalışan ve vefat eden kişinin eşine bağlanan ölüm aylığına dul maaşı deniliyor.
Ölen sigortalının çocuklarına, anne ve babasına bağlanan aylık ise yetim aylığı olarak adlandırılıyor.
Yani dul ve yetim aylığı ölen sigortalının
- Eşine
- Çocuklarına
- Anne ve babasına
bağlanıyor.
Vefat eden kişinin geride kalan erkek ya da kadın eşi dul maaşı alabiliyorlar.
Kız çocukları, evlenene ya da en az asgari ücret alabilecekleri sigortalı bir işe girene dek yetim aylığı alabiliyorlar.
Erkek çocuklar ise yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşlarını doldurana dek yetim aylığı alabiliyorlar.
Lise eğitimi görenler 20 yaşlarını doldurana, eğitim görmeyen erkek öğrenciler ise 18 yaşlarını tamamlayana kadar düzenli bir şekilde yetim aylığı almaya devam edebiliyorlar.
En az %60 engel oranına sahip olan kız ve erkek çocukları ise evlendiklerinde ya da yaş sınırını doldurduklarında dahi ölüm aylığı alabiliyorlar.
Yani malul olan erkek çocuklar, 18 yaş sınırını doldurmuş olduklarında bile kendilerine bağlanan yetim aylığı kesilmiyor.
Vefat eden kişinin 65 yaş altı anne ve babası; aylık kazançlarının ve gelirlerinin güncel asgari ücretin altında olması halinde çocuk ve eşten arta kalan hisse oranında yetim aylığı alıyorlar.
65 yaş üstü anne ve babaya ise arta kalan hisseye bakılmaksızın SGK tarafından yetim aylığı bağlanıyor.
Dul ve Yetim Aylığı Başvuru Şartları
Dul ve yetim aylığından vefat eden kişinin ailesinin yararlanabilmesi için ölen kişinin bazı şartları taşıyor olması gerekiyor.
Bu şartları kısaca aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz:
- Ölen kişinin en az 1800 gün için yaşlılık, malullük ya da ölüm sigortalarının bildirilmiş olması
- 4/1A sigortalı olarak ölen kişinin her tür borçlanma süreleri dışında en az 5 yıldan beri sigortalı olması ve toplam 900 gün için yaşlılık, malullük ya da ölüm sigortalarının bildirilmiş olması
Yukarıdaki şartların oluşması durumunda ölen kişinin eşine, çocuklarına, anne ve babasına ölüm aylığı bağlanıyor.
Aynı zamanda,
- Malullük, yaşlılık ya da vazife malullüğü almakta iken veya kendisine bu aylıklardan birinin bağlanmasına hak kazanmış ancak henüz işlemleri tamamlamamış iken
- Malullük, vazife malullüğü ya da yaşlılık aylığı, başladığı sigortalı iş yüzünden SGK tarafından kesilen
kişilerin yakınları yani hak sahipleri de yazılı istekte bulunarak, ölüm aylığına başvurabiliyorlar.
Dul ve Yetim Maaşı Bağlanma Oranları
Dul ve yetim maaşı bağlanma oranları yasal olarak kanunlarca belirlenmiştir. Yasaya göre del ve yetim maaşı bağlanma oranları ise;
- Dul eşine % 50’si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine (çalışmayan) % 75
- Yalnızca eş var ancak eş Emekli Sandığı‘ndan kendi aylığını alıyor olması veya devlet memuru olarak çalışıyor olması durumunda ise % 50,
- Bir eş 1 yetim olması halinde; eş % 60, yetim % 30
- Bir eş 2 yetim olması halinde; eş % 50, her bir yetim için % 25’er,
- Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının, her birine % 25’i,
- Tek kız çocuk olması halinde % 50
- Çalışmayan ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması, gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın % 25’i maaş olarak bağlanır.
Dul ve Yetim Aylığı Başvurusu E-Devlet
Eşi vefat etmiş dul kadınlar ve yetimler Dul ve Yetim aylığı başvurusu e-devlet üzerinden online olarak yapılmaktadır. Dul ve Yetim aylığı başvurusu için e-devlet üzerinden https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-olum-yardimi-ve-dul-yetim-ayligi-talebi bu linke tıklayarak yapabilirsiniz.
Dul ve Yetim Aylığı Başvuru Sorgulama
Dul ve yetim aylığına başvuran kişiler, başvurularının SGK tarafından kabul edilip edilmediğini e-devlet başvuru ve sorgulama sayfası üzerinden görüntüleyebiliyorlar.
SGK il ya da ilçe merkezlerine giderek, başvuranlar; başvurdukları merkezi arayıp, başvurularının son durumuna dair detaylı bilgi edinebiliyorlar.
Vatandaşlar, alternatif olarak SGK ALO170 Çalışma Hayatı ve İletişim merkezi’ni 7/24 arayabiliyor ve başvuru sonuçlarını öğrenebiliyorlar.
Dul ve yetim aylığı başvuruları, ortalama 15 gün içerisinde sonuçlandıktan sonra başvuru sonuçları, e-devlette yayınlanıyor. Ortalama 1 ay içerisinde de ilk dul ve yetim aylığı ödemeleri, Ziraat Bankası aracılığıyla yapılıyor.
Vatandaşlar, SGK resmi sitesine girerek de başvuru sonuçlarını görüntüleyebiliyorlar.
BAKINIZ >>> Dul Maaşı Sorgulama Nasıl Yapılır_ E-Devlet Dul Maaşı Sorgulama
Dul ve Yetim Aylığı Başvuru Formu
Gerek SGK il ya da ilçe merkezlerine giderek gerekse e-devlet üzerinden dul ve yetim aylığına başvuran kişilerin mutlaka dul ve yetim aylığı başvuru formu doldurmaları gerekiyor.
Gelir, ödenek, talep belgesi olarak isimlendirilen bu başvuru formunun mutlaka doğru bir şekilde ve eksiksiz olarak doldurulması; kişilerin ölüm aylığı başvurularının kabul edilmesi noktasında oldukça önem arz ediyor.
SGK; gelir, ödenek ve talep belgesinde beyan edilen bilgilerin gerçekliğini araştırdıktan sonra dul ve yetim aylığı bağlayacağı kişilere dair kararını veriyor.
Gelir, ödenek ve talep belgesi e-devlet ölüm aylığı başvuru sayfası üzerinden de görüntülenebiliyor.
Dul maaşı e-devlet üzerinden başvurusu hakkında detaylı bilgi için Dul Maaşı E-Devlet Başvurusu Nasıl Yapılır yazımızı okuyabilirsiniz.
2024 Dul ve Yetim Maaşı Ne Kadar Oldu?
Dul ve yetim aylığı, her yıl düzenli bir şekilde artış gösteriyor. Bununla birlikte kişilere bağlanacak dul aylığı miktarı; vefat eden kişinin aylık kazancına, bağlı olduğu sigorta koluna göre de değişiyor.
SSK, Bağkur ya da Emekli Sandığı ölüm aylığı bağlama oranları da kişiye bağlanacak dul ve yetim maaşı üzerinde belirleyici oluyor.
Örneğin; Emekli Sandığı’na tabi olarak vefat eden bir kişinin eşine %50, iki çocuğuna ise %50 oranında dul ve yetim aylığı bağlanıyor.
Yani çocuklardan her biri %25 oranında yetim aylığı alabiliyor.
Bu kişinin 3 çocuğunun olması halinde de çocuklardan her birine %25 oranında yetim aylığı bağlanıyor.
Çiftin çocuklarının olmaması durumunda geride kalan eşe %75 oranında dul aylığı bağlanıyor.
Örneğin; 2024 yılı için %30 oranında dul ve yetim aylığına hak kazanan bir kişiye aylık en az 7000 TL ödeme yapılıyor.
Dul ve Yetim Aylığı Başvurusu için Gerekli Belgeler
Dul ve yetim aylığı başvurusu için talep edilen belgeleri aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- Başvuru sahibine ait TC kimlik kartı aslı ve fotokopisi
- Vukuatlı nüfus kayıt örneği
- Dul ve yetim maaşı başvuru formu
- Vefat eden eşe ait ölüm belgesi
- 3 adet vesikalık fotoğraf
- Engelli kişiler için 2024 engelli raporu
- Kendisine vasi tayin edilen başvuru sahipleri için vasi ilamı
- İkametgah belgesi
- Kendisi adına yetim aylığına başvurulacak erkek öğrenciler için öğrenim belgesi
Dul ve Yetim Maaşı Hangi Bankadan Alınır?
Dul ve yetim maaşı başvurusu kabul edilen kişiler; ilk maaşlarını Ziraat Bankası şubesine giderek, alabiliyorlar.
Ziraat Bankası hesabı olanlar, ATM’lerden de ilk aylıklarını çekebiliyorlar.
Sonraki aylıklar ise kişilerin PTT hesaplarına yatırılıyor.
Dul ve Yetim Aylığı Başvurusu Telefon Numarası
Dul ve yetim aylığı başvuru şartlarına, başvuru için gerekli belgelere, dul ve yetim aylığından yararlanıp yararlanamayacağınıza dair ayrıntılı bilgi edinmek için ALO170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi’ni arayabilirsiniz.
Dul Maaşı Sigortalı Olunca Kesilir mi?
Vefat eden kişinin eşine bağlanan dul maaşı; hayatta olan eş sigortalı bir işe girse dahi kesilmiyor.
Hatta kişi, kendi adına bir iş kurduğunda dahi dul maaşı almayı sürdürebiliyor.
Ancak kişilerin aldıkları ek ödemeler kesiliyor.
Aynı zamanda SSK, Bağkur ya da Emekli Sandığı dahilinde sigortalı bir işe giren kişiye bağlanan ölüm aylığı bağlama oranları da değişebiliyor.
Bu durumda kişiye aldığı dul maaşından daha az miktarda bir aylık bağlanabiliyor.
Eşinden Dul Maaşı Alan Kadın Sigortalı İşte Çalışırsa Maaşı Kesilir mi?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kendisine dul maaşı bağlanan kadınlar, çalışmaya başladıklarında aldıkları dul maaşı bağlama oranları değişiyor.
Aylık aldıkları maaş, azalmakla birlikte kesilmiyor.
Hatta bu kadınlar için çifte emeklilik bile söz konusu olabiliyor.
BAKINIZ >>> Dul Maaşı Neden Kesilir? Hangi Durumlarda Kesilir?
Yetim Maaşı Alan Sigortalı Çalışabilir mi 2024
Annesi ya da babası üzerinden yetim aylığı alan erkek ya da kız çocukları, sigortalı bir işe girdiklerinde aldıkları yetim aylığı kesiliyor.
Dul maaşının aksine sigortalı çalışan kişilere yetim aylığı ödenmiyor.
Boşanan Kadınlar Yetim Aylığı Alabilir mi?
Evlenen kadınların aldıkları yetim aylığı, evlenmelerini takip eden bir sonraki ay, kesiliyor.
Ancak kişinin boşanması durumunda kişi, tekrar SGK’ya başvurarak anne ya da babası üzerinden tekrar yetim aylığı alabiliyor.
Dul Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir 2024
Dul maaşının kesilme nedenlerini aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- TC vatandaşlığından çıkma ya da çıkarılma
- Evlenme
**İstisnai olarak harp malulü ile evlenen kadınların aldığı dul maaşı kesilmiyor.
Dul kadının sonradan evlendiği eşinin de vefat etmesi halinde kadına birinci ya da ikinci eşinin ölümü ile hak kazandığı dul aylıklarından dilediği bağlanıyor. Yani dul kadın, yalnızca tek bir dul aylığı alabiliyor.
Erkek ya da kadına bağlanan dul maaşı; daha önce de bahsettiğimiz gibi sigortalı bir işe girme dolayısıyla kesilmiyor.
Yetim Aylığı Ne Zaman Kesilir?
Yetim aylığı farklı nedenlere bağlı olarak kesilebiliyor. Bu nedenleri aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz:
Çocuklara Bağlanan Yetim Aylığının Kesilme Nedenleri
- TC vatandaşlığından çıkma ya da çıkarılma
- En az asgari ücretli sigortalı bir işte çalışmaya bağlama
- Evlenme
- Yükseköğrenim gören erkeklerin 25, lise öğrencilerinin 20, öğrenim görmeyen erkek öğrencilerin ise 18 yaşını doldurması
Evlilik; hem kız hem erkek çocuklarına bağlanan yetim aylığının kesilmesine neden oluyor. Ancak en az %60 engel oranına sahip olan malul kız ya da erkek çocukları; evlenseler dahi yetim aylığı alabiliyorlar.
Engelli çocukların yetim aylığı alabilmeleri için en az %60 engel oranlarının mevcut olduğunu gösteren sağlık kurulu raporunu mutlaka başvuru esnasında teslim etmeleri gerekiyor.
En az %60 engelli çocuklar, işe girdiklerinde ya da engel oranlarının %60 altına düştüğünün sağlık muayenesi sonrasında tespit edilmesi halinde ise bu çocuklara bağlanan yetim aylığı kesiliyor.
Dul ve Yetim Maaşı Kaç Günde Bağlanır
Dul ve yetim maaşı almaya hak kazanan kişilere maaşları ölüm tarihinden itibaren başvuruda bulunmaları halinde takip eden ay başından itibaren dul ve yetim maaşı almaya başlarlar.
Anne ve Babaya Bağlanan Yetim Aylığının Kesilme Nedenleri
- TC vatandaşlığından çıkma ya da çıkarılma
- Evlenme
- En az asgari ücretli sigortalı bir işe girme
Evlilik; anneye bağlanan yetim aylığının kesilmesine neden olurken, evlenen baba aylık almaya devam edebiliyor.
İstisnai olarak harp ve vazife malullerinin annelerine bağlanan yetim aylığı, anneleri evlense bile kesilmiyor.
Normal şartlarda sigortalı bir işe giren anne ve babaya bağlanan yetim aylığı kesiliyor. Lakin vazife ve harp malullerinin anne ve babaları, sigortalı bir işe girseler dahi vefat eden sigortalı çocukları üzerinden yetim aylığı alabiliyorlar.
Dul ve Yetim Maaşı Hangi Gün Yatar
2024 yılı itibarıyla dul ve yetim maaşları, her ayın 15’inde PTT tarafından ödenmektedir. Ancak, ayın 15’i hafta sonuna veya resmi tatile denk geldiği takdirde, maaşlar bir sonraki iş günü olan 16’sında ödenir.
[toggle title=”Dul ve Yetim Maaşı Alanlar Sosyal Yardım Alabilir Mi?” state=”close”]Dul ve yetim maaşı alanlar devlet ve belediyelerin sosyal yardımlarından yararlanabilirler. [/toggle]
[toggle title=”Dul ve Yetim Aylığı Çalışınca Kesilir Mi?” state=”close”]Yetim aylığı alanlar 5510 sayılı Kanunun 4/1-a, ve 4/1-b statüsünde SGK olarak çalışmaya başladıklarında yetim ve öksüz maaşları kesilmez. Ancak 5510 sayılı Kanunun 4/1-c statüsünde çalışması halinde maaşları kesilir.[/toggle]
[toggle title=”Dul ve Yetim Maaşına Haciz Konur Mu?” state=”close”]Dul ve Yetim maaşlarına izniniz olmadan asla haciz konamaz. Dul ve yetim maaşı alan kişi “aylığımdan icra kesintisi yapılsın” izni vermedikçe Kurum veya İcra Müdürlüğü haciz koyamaz.[/toggle]
[toggle title=”Dul ve Yetim Maaşı Alan Promosyon Alabilir Mi?” state=”close”]Dul maaşı yada yetim maaşı alan kişi banka ile anlaşarak bankanın promosyon haklarından yararlanabilir. Eğer dul ve yetim maaşı alıyorsanız promosyon alma hakkınız vardır.[/toggle]
Bu yazımızda dul ve yetim maaşı nasıl alınır? sorusunu yanıtlamaya çalıştık.
Sizler de dul ya da yetim maaşı alıyorsanız ya da almayı düşünüyorsanız; konuyla ilgili her türlü soru ve görüşlerinizi yazımızın yorum kısmına yazabilir, önerilerinizi değerli okuyucularımızla paylaşabilirsiniz.
