Almanya’da Hangi Sosyal Yardımlar Var? Kimlere Verilir? Almanya’da “sosyal yardım” olarak adlandırılan ve halk arasında ”Hartz IV” olarak da bilinen yardım, kişilere verilen bir maddi destektir. Bu destek, kişinin kendisinin veya yakınlarının yardımı ile geçimini sağlayamaması durumunda verilir. Ancak çalışabilir durumda olanlar ve yakınları sosyal yardım talebinde bulunamazlar. Bu kişiler, SGB II’ ye göre, temel güvence (Alm: Grundsicherung) kapsamındaki hizmetlerden faydalanabilirler.
Sosyal yardımın görevi, yardımdan faydalananlara, “insan onuruna layık” bir yaşam sürme olanağı sağlamaktır. Elde edilen gelirin yetmemesi durumunda ise, sosyal yardım kapsamında ailenin geçim düzeyine göre maddi yardım yapılır. Engellilik durumu, bakım ihtiyacı veyahut özel zorluk durumlarından oluşan diğer yükler de sosyal yardım sayesinde dengelenmeye çalışılır. Bunun için gerekli yardım malzemeleri ihtiyaç sahiplerine iletilirken, asıl güdülen amaç ise bu kişilerin mümkün mertebe önlerinde bir engel olmadan toplumsal yaşama katılabilmeleridir.
Sosyal yardımın bir diğer amacı ise, insanların sosyal yardım olmadan da yaşayabilmelerini sağlamaktır. Bu doğrultuda yardımdan faydalananlara, güçleri yettiğince çalışmaları ifade edilir.
Almanya’da Verilen Sosyal Yardımla İlgili Genel Kurallar
- Verilen hizmetler kişinin ihtiyacına göre verilirken, kişinin günlük yaşamı, talepleri ve de kabiliyetleri göz önünde bulundurularak verilir.
- Sosyal yardım öncelikli bir yardım olmamakla birlikte, tüm olanaklar tükendikten sonra ve de kişinin mal varlığı ve geliri yetmeyecek durumda olduğunda sağlanır.
- Sosyal yardım için başvuru zorunlu değildir. Yetkililer, kişinin yardım için gerekli koşulları sağladığını öğrenir öğrenmez yardım başlar.
Yardımın Kapsamı
- Yardım, daha çok maddi yardım olarak sağlanır.
- Aylık olarak ödenen yardımın belirlenmesinde, evde yalnız yaşayıp yaşamadığına, medeni haline göre ve çocukluk veya reşitlik durumuna göre verilir.
- Isınma giderleri, su ve elektrik giderleri, kira giderleri ve de özel sağlık sigortaları kapsamında yardım sağlanır.
4 Kişilik Aileye bin 955 Euro’ya Kadar Yardım
Maddi destek kapsamı 6 ihtiyaç sınıfı ile belirlenmiş. Yalnız başına kalanlar veya yalnız başına çocuk yetiştirenlere 424 Euro maddi destek verilirken, reşit ve evli olanlara kişi başı 382 Euro verilmekte. Reşit olan ve ailesi ile kalmakta olanlara, 25. Yaşlarını doldurana kadar 339 Euro verilmekte. 14. yaşından 18. yaşını doldurana kadar, her bir genç için 322 Euro verilirken, 7. yaşından 14. yaşını dolduran her bir çocuk için 302 Euro maddi destek verilmekte. 6. Yaşını doldurana kadar, her bir çocuk için 245 Euro verilmekte.
Bu tabloya bakıldığı zaman, iki çocuklu (4 ve 12 yaş) bir aileye 1.311 Euro maddi destek verilmekte. Buna ek olarak ev masrafı olarak (kira parası, su, sıcak su ve ısınma parası) ayriyeten 644 Euro verilmekte. Yani, bu örnek olarak verdiğimiz aile için toplamda 1.955 Euro sosyal yardım parası verilmekte.
Almanya gelir dağılımının makul oranda dengeli olduğu, imkanları kısıtlı kişiler için de pek çok sosyal yardımın yapıldığı bir ülke. O yüzden Almanya’da sosyal yardım hakları ve işsizlik parası yazımıza Almanya’nın sosyal bir devlet olduğunu söyleyerek başlamak yanlış olmayacaktır. Maddi olanakları yeterli olmayan kişilerin ve ailelerin alabileceği pek çok sosyal yardım her vatandaşın refahını sağlamak için mevcut. Yani işsizlik parası, çocuk parası, annelik parası, okul yardımı, kira yardımı gibi çok sayıda sosyal yardımı ihtiyacınız olması halinde alabilirsiniz.
Almanya’da sosyal yardımların neler olduğuna geçmeden bu yardımları ve işsizlik parasını nereden alacağınıza bir bakalım. Almanya’da sosyal yardımları veren kurum Arbeitsagentur olarak geçiyor.
Öyleyse Almanya’da sosyal yardım hakları nelerdir başlıklar halinde bakalım.
Almanya’da İşsizlik Parası Ne Kadar?
Almanya’da işsizlik parası (Almancası Arbeitslosengeld) işsiz kaldığınız süre boyunca belirli koşullarda devletin sağlamış olduğu bir yardım. Almanya’da son iki sene içerisinde en az 12 ay sigortalı bir işte çalıştıysanız ve sonrasında işsiz kaldıysanız işsizlik parası alabilirsiniz. Kendiniz istifa ettiyseniz işsizlik parası alamazsınız. Alacağınız ücret en son net maaşınızın %60 ila %67’si arasında olacaktır. Yani Almanya’da işsizlik parası en son aldığınız maaşa göre değişiyor. En son net maaşınız 1000 Euro ise elinize geçecek işsizlik maaşı 600 ile 670 Euro arasında değişecektir. Bu şekilde hesap edebilirsiniz.
Arbeitsagentur’dan her gün pek çok kişi/aile yardım alıyor.
Almanya’da Ne kadar Süre İşsizlik Parası Alınabilir?
Almanya’da işsizlik parasını ne kadar süre alabileceğiniz yaşınıza ve ne kadar süredir bir işte çalıştığınıza bağlı olarak değişiyor.
- 12 ay çalışmış ve 50 yaşına kadar olanlar toplam 6 ay
- 16 ay çalışmış ve 50 yaşına kadar olanlar toplam 8 ay
- 20 ay çalışmış ve 50 yaşına kadar olanlar toplam 10 ay işsizlik parası alabiliyor. Hesaplamanın devamını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz. Almanya’da bu işsizlik parasına Arbeitslosengeld 1 deniyor.
Arbeitslosengeld 2 Almanya’da İşsizlik Parası
Bu şartları yerine getiremeyenler (örneğin 12 aydan daha az çalışanlar fakat hala işsiz olanlar) de düşünülmüş ve ek yardım paketleri uygulamaya alınmış. Almanya’da yaşayanlar genelde “Hartz 4 Yardımı” olarak biliyor bu uygulamayı. 2002 yılında iş kanununda değişiklik yapılması için bir komisyon kurulmuş ve komisyonun başındaki kişinin adı da Peter Hartz’mış. Bu komisyon yeni yasa tasarısını 4 madde halinde hazırlamış ve bahsi geçen ek yardım paketi de 4. madde içinde verilmiş. Bu sebeple bu yardımın adı “Hartz 4 Yardımı” olarak kalmış. Arbeitslosengeld 2 olarak da geçiyor. Arbeitslosengeld 1 koşulunu yerine getirmiyorsanız veya hak ettiğiniz süre boyunca aldıysanız (yukarıdaki tabloda yazdığım ay sayıları) Arbeitslosengeld 2’ye geçiyorsunuz.
Bu yardım yaşa, medeni duruma, çocuk sahip olup olmamaya, engellilik durumuna ve kiminle yaşadığınıza bağlı olarak 345 ila 432 Euro arasında değişiyor. İşsizlik yardımını alabilmek için ailenizin tüm maddi durumunu detaylı şekilde yetkili birimlerle paylaşmanız gerekiyor tabii. Çünkü amaç gerçekten ihtiyacı olanlara yardım etmek.
ARBEITSAGENTUR NEDİR yazımda bu kurumun işsizlere nasıl yardımcı olduğunu, işsizlik parası alırken neler yapmanız gerektiğini ve maalesef biraz da nasıl suistimal edildiğini anlatmıştım. Dilerseniz göz atabilirsiniz.
Almanya’da Sosyal Yardım Hakları: Eğitim Bursu
Arbeitsagentur size iş bulma konusunda yardımcı olurken bir yandan da profilinizi inceleyip doğru alanda mı iş arıyorsunuz veya istediğiniz iş için yeterli özelliklere sahip misiniz diye analizler yapabiliyor. Bu doğrultuda ihtiyacınız olan eğitimleri almanız için yardımcı olabiliyorlar. Eşim Almanya’ya AİLE BİRLEŞİM VİZESİ ile eş durumundan, yani iş bulmadan gelince Arbeitsagentur ile kişisel tecrübe edinme şansı da yakaladı, XXX yazısında nasıl 7644 Euro’luk Eğitim Bursu aldığının detaylarını okuyabilirsiniz.
Almanya’da Sosyal Yardım Hakları: Çocuk Yardımı
Gurbetçi Şaban filminde Şaban’ın Almanya’dan para alabilmek için köydeki çocukları kendi nüfusuna geçirmesiyle aklınızda yer etmiş olabilecek çocuk parasını yine Arbeitsagentur’dan alıyorsunuz. Almanya’da çocuk parası veya çocuk yardımı Kindergeld ve Kinderzuschlag adında ikiye ayrılıyor. Kindergeld dediğimiz şey 18 yaşın altında olan çocuklar için devletin çocuk başı yaptığı bir yardım.
Almanya’da Çocuk Yardımı Ne Kadar?
- İlk iki çocuk için çocuk başı aylık 204 Euro,
- 3. çocuk için 210 Euro,
- 4. çocuktan itibaren çocuk başı 235 Euro devlet yardım yapıyor.
Bu yardımı maddi duruma bakılmaksızın herkes alabiliyor.
Kinderzuschlag Nedir? Ne Kadar?
Kinderzuschlag aile geliri 900 Euro civarında olan daha zor durumdaki aileler için verilen ikinci bir destektir. Burada hesaplamaya etki eden pek çok detay mevcut. Çocukların aile ile birlikte yaşaması, 25 yaş altı ve bekar olması gerekiyor. Ayrıca ailenin devletten ek yardım (kira yardımı, işsizlik maaşı vb) alıp almadıklarına göre de hesaplama değişiyor. Bu yardımın tutarı ise çocuk başı sabit ve 185 Euro.
Almanya’da Aile Yardımı
Almanya’da aile yardımı altında pek çok başlıkta verilen destekler mevcut. Fakat bu yardımların çoğu Kinderzuschlag’ta olduğu gibi maddi imkanları gerçekten kısıtlı aileler için veriliyor. Yani beyaz yakalı bir çiftin Kindergeld gibi herkese verilen yardımların dışındaki ek yardımları alması pek mümkün değil, zaten tüm sistem bu yardımları gerçekten imkanı olmayanlara vermek üzerine kurulmuş, yani olması gerektiği gibi.
Çok detaylı bilgiler olduğu için mümkün olduğu kadar özet geçeceğim.
Almanya’da Aile Yardımları Nelerdir?
- Çocuğunuzun katılmak istediği okul sonrası eğitimler, hobi kursları veya okul süresince öğlen yemekleri için yardımlar (durumu kısıtlı aileler için).
- Doğum izni döneminde ebeveynlere verilen ebeveyn parası, annelik parası veya babalık parası adı altında destekler herkes için geçerli. Almanya’da doğumdan sonra anne veya baba isterse 3 sene izin alabiliyor. Bunun 14 ayında net maaşınızın %65’ini (1800 Euro’yu geçmeyecek şekilde) alabiliyorsunuz. 3 sene sonunda işe geri dönmek isterseniz işveren sizi tekrar işe almak zorunda.
- Kita yardımı yani 3 yaşından itibaren çocukların gitmeye başladığı anaokullarından tamamen ücretsiz ya da indirimli faydalanabilirsiniz. Burada ne kadarlık indirim alabileceğiniz ailenizin gelir durumuna bağlı. Çocuğunuzun kreşte günde kaç saat kaldığına ve ailenizin gelir düzeyine göre kreşe ödeyeceğiniz aylık miktar değişiyor.
- Gelir düzeyi yıllık 50000 Euro altında olan bir aile anaokullarından ücretsiz faydalanabiliyor.
- Yıllık geliri 50 ile 60000 Euro arasın olan bir aile ise anaokuluna 30 ile 75 Euro arasında bir ücret ödüyor.
- Aşağıdaki tabloda gelir seviyelerine göre anaokullarına ödenen ücretleri detaylı bir şekilde görebilirsiniz.
- Kira yardımı yine maddi durumları çok kısıtlı aileler için verilen bir başka hizmet. Kiranın %50-60’ına kadar destek veriyorlar.
- Ev yardımı olarak da ev satın almak istediğinizde çocuk başı 12 bin Euro (100 Euro * 120 ay) destek alabiliyorsunuz. Bu desteği alabilmeniz için ailenizin toplam yıllık geliri tek çocuklu aileler için 90 bin Euro’dan az olması gerekiyor. Her bir ek çocuk için minimum gelir seviyesi 15 bin Euro artıyor.
- Ölüm aylığı, geride kalan eşin hayatını devam ettirip varsa çocuklarına bakabilmesi için verilen bir başka yardım.
Almanya’da Sosyal Yardım Hakları: Entegrasyon Yardımı
Arbeitsagentur’un sunmuş olduğu hizmetlerden birisi de Almanya’ya göçmen olarak gelmiş bireylerin topluma entegre edilmesini sağlamak. Dil, genel kültür ve iş hayatına hazırlık gibi konularda verilen eğitimler sayesinde ülkeye gelen göçmenlere yardımcı olunuyor. Bu yardımların ücretsiz olarak sağlanıyor.
Almanya’da Sosyal Yardım Hakları ve İşsizlik Parası yazım umarım faydalı olmuştur. Almanya’da iş görüşmeleri hakkında diğer yazılarımı da okuyabilir, faydalanabileceğini düşündüğünüz yakınlarınızla/arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
